Bài 14. Sinh sản của cá và tôm trang 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75 Công nghệ 12 Kết nối tri thức: Cá và tôm thường sinh sản vào mùa nào trong năm? Hoạt động sinh sản của cá (Hình 14...

Câu hỏi trang 69 Mở đầu (MĐ)

Cá và tôm thường sinh sản vào mùa nào trong năm? Hoạt động sinh sản của cá (Hình 14.1) và tôm có những điểm gì giống và khác nhau?

Hướng dẫn giải :

Dựa vào đặc điểm sinh sản của cá, tôm

Lời giải chi tiết :

Cá và tôm thường sinh sản vào đầu mùa hè (tháng 3, 4).

Phương thức sinh sản của cá thường khác với tôm.

Câu hỏi trang 69 Khám phá (KP)

Giải thích vì sao mùa sinh sản chủ yếu của cá ở miền Bắc và miền Nam nước ta lại khác nhau.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào đặc điểm sinh sản của cá.

Lời giải chi tiết :

Vì điều kiện môi trường và thời tiết ở 2 miền khác nhau.

Câu hỏi trang 70 Khám phá (KP)

Vì sao sức sinh sản của cá cao hơn so với đa số các loài động vật có xương sống khác?

Hướng dẫn giải :

Dựa vào kiến thức về sức sinh sản.

Lời giải chi tiết :

Dựa vào kiến thức về sức sinh sản.

Câu hỏi trang 71 KN

Tìm hiểu tuổi thành thục sinh dục và mùa sinh sản của một số loài tôm nuôi phổ biến ở nước ta. Theo em việc xác định mùa sinh sản có ý nghĩa gì đối với sản xuất?

Hướng dẫn giải :

Dựa vào kiến thức về đặc điểm sinh sản của tôm.

Lời giải chi tiết :

Tuổi thành thục sinh dục và mùa sinh sản của một số loài tôm phổ biến

- Tôm sú:

+ Tuổi thành thục: 6 - 12 tháng

+ Mùa sinh sản: quanh năm, cao điểm vào tháng 4 - 6 và tháng 9 - 11

- Tôm thẻ chân trắng:

+ Tuổi thành thục: 3 - 4 tháng

+ Mùa sinh sản: quanh năm, cao điểm vào tháng 2 - 4 và tháng 8 - 10

- Tôm càng xanh:

+ Tuổi thành thục: 3 - 5 tháng

+ Mùa sinh sản: quanh năm, cao điểm vào tháng 4 - 6 và tháng 8 – 10

Việc xác định mùa sinh sản có ý nghĩa gì đối với sản xuất vì:

- Giúp cho việc chọn thời điểm thả giống phù hợp: Nên thả giống vào thời điểm trước mùa sinh sản 1 - 2 tháng để tôm có đủ thời gian sinh trưởng và phát triển trước khi mùa sinh sản đến.

- Giúp cho việc quản lý và thu hoạch: Nên thu hoạch tôm vào thời điểm sau mùa sinh sản 1 - 2 tháng để đảm bảo tôm đã đạt kích thước thương phẩm và có chất lượng tốt nhất.

- Giúp cho việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản: Nên hạn chế đánh bắt tôm vào mùa sinh sản để bảo vệ nguồn lợi thủy sản và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành nuôi trồng thủy sản.

Câu hỏi trang 72 KN

Tìm hiểu vì sao thời vụ ương cá giống ở miền Bắc và miền Nam lại khác nhau.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào kỹ thuật ương nuôi cá giống

Lời giải chi tiết :

Do có sự khác nhau về:

- Khí hậu:

+ Miền Bắc: Có khí hậu ôn đới gió mùa, với mùa đông lạnh và mùa hè nóng. Nước ở các sông hồ thường lạnh hơn vào mùa đông.

+ Miền Nam: Có khí hậu nhiệt đới gió mùa, với hai mùa mưa và mùa khô. Nước ở các sông hồ thường ấm hơn quanh năm.

- Lượng mưa:

+ Miền Bắc: Mùa mưa tập trung vào mùa hè, từ tháng 5 đến tháng 10.

+ Miền Nam: Mùa mưa tập trung vào mùa mưa, từ tháng 4 đến tháng 11.

- Nguồn thức ăn:

+ Miền Bắc: Nguồn thức ăn cho cá thường dồi dào hơn vào mùa hè khi có nhiều sinh vật phù du phát triển.

+ Miền Nam: Nguồn thức ăn cho cá thường dồi dào hơn vào mùa mưa khi có nhiều côn trùng và các động vật nhỏ khác sinh sản

- Đặc điểm sinh học của cá:

+ Miền Bắc: Nhiều loài cá ở miền Bắc có mùa sinh sản vào mùa xuân và mùa hè, khi nước ấm hơn và có nhiều thức ăn hơn.

+ Miền Nam: Nhiều loài cá ở miền Nam có mùa sinh sản vào mùa mưa, khi mực nước cao hơn và có nhiều thức ăn hơn.

Câu hỏi trang 72 KN

Vì sao trước khi thu hoạch cần ngừng cho cá ăn 1 đến 2 ngày.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào kiến thức về thu hoạch.

Lời giải chi tiết :

Để cá không bị sốc, dễ bị chết, đồng thời để đảm bảo chất lượng cá khi chế biến đông lạnh không bị nhiễm khuẩn từ ruột của cá.

Câu hỏi trang 75 Luyện tập (LT)

Phân tích đặc điểm sinh sản của cá và tôm.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào kiến thức về đặc điểm sinh sản của cá và tôm.

Lời giải chi tiết :

1. Giới tính:

- Cá: Hầu hết các loài cá đều có hai giới tính riêng biệt, đực và cái. Tuy nhiên, cũng có một số loài cá lưỡng tính, có thể thay đổi giới tính trong suốt cuộc đời.

- Tôm: Tôm cũng có hai giới tính riêng biệt, đực và cái. Tuy nhiên, một số loài tôm có thể chuyển đổi giới tính trong một số điều kiện nhất định.

2. Sinh sản:

- Cá:

+ Cá có nhiều hình thức sinh sản khác nhau, bao gồm sinh sản hữu tính, sinh sản vô tính và sinh sản hỗn hợp.

+ Hầu hết các loài cá sinh sản bằng cách đẻ trứng.

+ Một số loài cá đẻ con, chẳng hạn như cá bảy màu.

- Tôm:

+ Tôm sinh sản bằng cách đẻ trứng.

+ Tôm cái thường mang theo trứng dưới bụng cho đến khi trứng nở.

3. Mùa sinh sản:

- Cá:

+ Mùa sinh sản của cá phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm khí hậu, thức ăn và đặc điểm sinh học của từng loài.

+ Hầu hết các loài cá ở miền Bắc có mùa sinh sản vào mùa xuân và mùa hè, khi nước ấm hơn và có nhiều thức ăn hơn.

+ Hầu hết các loài cá ở miền Nam có mùa sinh sản vào mùa mưa, khi mực nước cao hơn và có nhiều thức ăn hơn.

- Tôm: Tôm có thể sinh sản quanh năm, nhưng mùa sinh sản cao điểm thường vào mùa mưa.

4. Sức sinh sản:

- Cá:

+ Cá có sức sinh sản rất cao.

+ Một số loài cá có thể đẻ hàng triệu trứng trong một lần sinh sản.

- Tôm:

+ Tôm cũng có sức sinh sản cao.

+ Một số loài tôm có thể đẻ hàng trăm nghìn trứng trong một lần sinh sản.

Câu hỏi trang 75 Luyện tập (LT)

Mô tả kỹ thuật ương, nuôi một loài cá giống hoặc tôm giống đang được nuôi ở địa phương em.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào kiến thức về kỹ thuật ương.

Lời giải chi tiết :

Kỹ thuật ương, nuôi cá giống rô phi đơn tính tại Đồng Tháp

1. Chuẩn bị ao ương:

- Ao ương cần được cọ rửa sạch sẽ, loại bỏ hết bùn, rác và các vật liệu hữu cơ khác.

- Bón lót ao bằng vôi với liều lượng 70 - 100 kg/ha để khử trùng và diệt tạp.

- Sau khi bón vôi, phơi ao 3 - 5 ngày cho đến khi nứt nẻ.

- Cấp nước vào ao ương với độ sâu 1 - 1,5 m.

2. Chọn giống:

- Chọn cá giống bố mẹ khỏe mạnh, không dị tật, có kích thước đồng đều.

- Cá bố mẹ được nuôi riêng biệt trong ao hoặc bể để đảm bảo chất lượng con giống.

3. Xử lý hormone:

- Sử dụng hormone Methyltestosterone (MT) để chuyển đổi giới tính cá sang đực.

- Liều lượng sử dụng MT là 15 - 20 mg/kg thức ăn.

- Cho cá ăn thức ăn có chứa MT trong 21 ngày.

4. Ương cá bột:

- Cá bột sau khi nở được ương trong bể hoặc ao nhỏ với mật độ 100 - 200 con/m2.

- Cho cá bột ăn thức ăn tự nhiên như Artemia, Moina, Daphnia.

- Sau 15 - 20 ngày, cá bột có thể chuyển sang ao ương.

5. Nuôi cá giống:

- Mật độ nuôi cá giống trong ao là 10 - 20 con/m2.

- Cho cá ăn thức ăn công nghiệp có hàm lượng protein 30 - 35%.

- Cho cá ăn 2 lần/ngày, sáng và chiều.

- Thường xuyên kiểm tra chất lượng nước ao và điều chỉnh cho phù hợp.

6. Thu hoạch cá giống:

- Cá giống được thu hoạch sau 45 - 60 ngày ương nuôi.

- Kích thước cá giống đạt yêu cầu là 1 - 2 cm/con

Câu hỏi trang 75 Vận dụng (VD)

Lựa chọn kỹ thuật ương, nuôi một loài cá giống hoặc tôm giống phù hợp với thực tiên ở địa phương em.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào kiến thức về kỹ thuật ương nuôi tôm giống trong bể

Lời giải chi tiết :

Lựa chọn, thả giống: ấu trùng khỏe mạnh, có tính hướng quang, được sản xuất tại trại giống có đủ điều kiện theo quy định.

Trước khi thả ương, ấu trùng phải được tắm qua dung dịch formol nồng độ 200 ppm trong 30 giây. Thả từ từ để ấu trùng quen dần với môi trường nước bể ương.