Chú ý: Hình ảnh khơi nguồn cảm xúc - Các từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến Đọc kĩ bài thơ...

Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 45 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Chú ý:

- Hình ảnh khơi nguồn cảm xúc

- Các từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ bài thơ tìm ra các hình ảnh khơi nguồn cảm xúc, các từ ngữ gợi bối cảnh không gian, vận dụng tri thức Ngữ văn để nhận diện

Lời giải chi tiết :

Cách 1

- Hình ảnh khơi nguồn cảm xúc: Sông Mã, Tây Tiến, rừng núi, Sài Khao, đoàn quân mỏi, Mường Lát, sương lấp, đêm hơi

- Các từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến:

*Bối cảnh không gian:

- "Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi”:

+”Sông Mã”: Con sông Mã chảy qua Lai Châu, Sơn La, là địa danh gắn liền với những năm tháng chiến đấu của đoàn quân Tây Tiến.

+”Xa rồi”: Thể hiện sự chia ly, cách biệt về không gian và thời gian.

-"Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi”:

+”Rừng núi”: Thiên nhiên hùng vĩ, hoang vu của Tây Bắc.

+”Nhớ chơi vơi”: Nỗi nhớ da diết, không thể kìm nén.

-"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi”:

+”Sài Khao”: Địa danh thuộc tỉnh Lai Châu.

+”Sương lấp”: Khung cảnh mờ mịt, che phủ cả đoàn quân.

+”Đoàn quân mỏi”: Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến đang hành quân trong điều kiện gian khổ, mệt mỏi.

-"Mường Lát hoa về trong đêm hơi”:

+”Mường Lát”: Địa danh thuộc tỉnh Thanh Hóa.

+”Hoa về trong đêm hơi”: Bức tranh thiên nhiên thơ mộng, lãng mạn.

*Ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến:

-"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi”:

+Giọng điệu bi tráng, thể hiện niềm tự hào và nỗi nhớ về một thời đã qua.

+”Tây Tiến ơi”: Lời gọi cất lên thể hiện sự gắn bó, đồng cam cộng khổ của tác giả với đoàn quân.

-"Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi”:

+Nỗi nhớ da diết về thiên nhiên hùng vĩ, hoang vu và con người Tây Bắc.

+”Nhớ chơi vơi”: Nỗi nhớ không thể kìm nén, thể hiện sự gắn bó sâu nặng với mảnh đất Tây Bắc.

-"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi”:

+Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến vượt qua gian khổ, hiểm nguy.

+”Đoàn quân mỏi”: Thể hiện sự kiên cường, bất khuất của người lính Tây Tiến.

-"Mường Lát hoa về trong đêm hơi”:

+Vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn của đoàn quân Tây Tiến.

+”Hoa về”: Hình ảnh ẩn dụ cho những con người Tây Tiến mang trong mình vẻ đẹp tâm hồn.

*Ngoài ra:

+Giọng thơ đa dạng: Bi tráng, hào hùng, trữ tình.

+Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, thể hiện cảm xúc mãnh liệt của tác giả.

*Kết luận:

Bốn câu thơ đầu bài Tây Tiến đã vẽ nên một bức tranh sinh động về không gian núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, hoang vu và hình ảnh đoàn quân Tây Tiến với vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn nhưng cũng đầy gian khổ, hiểm nguy.

Cách 2:

- Hình ảnh: sông Mã

- Từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng: rừng núi, chơi vơi, sương, đoàn quân, hoa, đêm.

Cách 3:

- "Sông Mã”: Sông Mã là con sông lưu giữ nhiều kỷ niệm về đồng đội cũ, được nhắc đến như một cái cớ khơi gợi cảm xúc.

- Cụm từ "xa rồi”, gợi lên cảm giác tiếc nuối, xót xa đến quặn lòng như bị mất mát một điều gì lớn lao. Lời thơ cảm thán "Tây Tiến ơi”, là tiếng kêu xé lòng, day dứt về đồng đội.

- Điệp từ "nhớ” lặp lại hai lần làm cho nỗi nhớ cháy bỏng, da diết đến quặn lòng, day dứt về đồng động. Nhớ rừng núi là nhớ về thiên nhiên Tây Bắc, nhớ về con đường hành quân cũng là nhớ về Tây Tiến.

- Từ láy chơi vơi diễn tả cảm giác bồng bềnh, huyền ảo, lơ lửng. Đó là nỗi nhớ của xóa nhòa không gian, thời gian, đưa con người đắm vào quá khứ, sống với kỷ niệm. Với cách sử dụng điệp vần ơi trong các tiếng ơi, chơi, vơi tạo âm hưởng mênh mang như kéo dài thêm nỗi nhớ.